Praca organiczna to jedno z pojęć, które możemy pamiętać z lekcji historii. Jest ono charakterystyczne dla okresu polskiego pozytywizmu. Hasło to może kojarzyć się z pracą u podstaw. Co to jest praca organiczna? W tym artykule omówimy założenia pracy organicznej. Wyjaśnimy również związek między pracą organiczną i pracą u podstaw. Dowiesz się, kto był prekursorem pracy organicznej na ziemiach polskich. Zapraszamy do lektury.
Geneza pracy organicznej
Na czym polegała praca organiczna? Aby w pełni odpowiedzieć na to pytanie, należy cofnąć się do realiów ziem polskich w XIX wieku. Polska znajdowała się w tym okresie pod trzema zaborami. Polacy ze wszystkich zaborów żywili nadzieję na rychłe odzyskanie niepodległości. Nadzieje te w początkowych latach XIX wieku związane były z Napoleonem Bonaparte. Część Polaków była jednak bardzo rozczarowana polityką Napoleona Bonaparte wobec Polski.
Prekursor pracy organicznej
Jedną z takich osób był Dezydery Chłapowski. Był on polskim generałem uczestniczącym w wielu kampaniach wojskowych Napoleona. Uważał on, że walkę o odzyskanie niepodległości powinno oprzeć się na własnych siłach. Powrót do niepodległości powinien być poprzedzony przygotowaniem ekonomicznym całego społeczeństwa. Przygotowanie to powinno opierać się na ustawicznym dążeniu do bogacenia się. To właśnie Dezydery Chłapowski uważany jest za prekursora pracy organicznej na ziemiach polskich. Założenia swojego programu zaczął wcielać w życie w swoim majątku w Turwi już w 1815 roku. W wyobrażeniach Chłapowskiego projekt pracy organicznej miał objąć swym zasięgiem cały naród.
Czym była praca organiczna?
Praca organiczna co to jest? Wyjaśnić należy genezę tej nazwy. W wizji pozytywistów naród miał być jednym spójnym organizmem. Stąd wzięła się właśnie nazwa pracy organicznej. W organizmie narodowym wszystkie komórki miały współpracować i być ze sobą powiązane. Dzięki kooperacji całego narodu możliwy jest rozwój społeczny. W ten sposób Polska miała swoimi siłami odzyskać niepodległość. Ważną częścią tej idei była polska wieś. Wprowadzano tam koncepcję pracy u podstaw, która skupiała się na edukacji i rozwoju warstw najbardziej zacofanych.
Popularność pracy organicznej
Z biegiem czasu idea pracy organicznej zyskiwała coraz większą liczbę zwolenników. Miały na to wpływ przegrane powstania narodowe. Po nich zaborca rosyjski nasilał represje wobec Polaków. Koncepcje pozytywistyczne pracy organicznej stały w opozycji do romantycznych zrywów zakończonych klęską i represjami. Po upadku powstania listopadowego do ruchu dołączył Karol Marcinkowski. Rozwijał on idee pracy organicznej w Wielkopolsce. Był między innymi założycielem Towarzystwa Naukowej Pomocy dla Młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Organizacja ta fundowała stypendia dla zdolnej polskiej młodzieży z terenu zaboru pruskiego i Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Zasługi Karola Marcinkowskiego dla przetrwania polskości na tych ziemiach są niepodważalne. Praca organiczna ma wielu wybitnych przedstawicieli. Do najbardziej znanych należeli Hipolit Cegielski, Heliodor Święcicki i Edward Raczyński.
